น้ำมันฟู้ดเกรด คือ ผลิตผลหล่อลื่นเกรดพิเศษ ด้วยการใช้งานกับเครื่องจักรในสายการทำอาหาร ซึ่งมีโอกาสที่จะปนเปื้อนไปในระหว่างกรรมวิธีผลิต เนื่องด้วยผลผลิตหล่อลื่นทั่วไปเมื่อมีการใช้งานก็จะเกิดการกลายทางเคมี เกิด สารไดออกซิน (Dioxin) ( รวมสารฟิวแรน ซึ่งเป็นสารที่มีองค์ประกอบละม้ายกับสารไดออกซินทั้งสรรพคุณ อันตราย และแหล่งกำเนิด) เป็นสารเคมีที่คงตัวได้ดีในดิน ไม่ย่อยสลายเมื่อถูกความร้อน ไม่ละลายในน้ำ แต่ละลายได้ดีในไขมัน จึงสะสมอยู่ในเนื้อเยื่อของสิ่งมีชีวิตได้ การได้รับสารไดออกซินจากการสูดดมหรือทานอาหารที่มีสารไดออกซินปนเปื้อนอยู่เป็นเวลานาน
น้ำมันหล่อฟู้ดเกรดที่ใช้กันในประจุบันนี้ส่วนมากเป็นพวกน้ำมันแร่ (Mineral Oil) ซึ่งเป็นผลเก็บเกี่ยวจากการกลั่นน้ำมันดิบ พวกที่เป็นน้ำมันสังเคราะห์ (Synthetic Oil) ก็มีใช้อยู่บ้าง แต่เป็นจำนวนน้อยและใช้ในงานพิเศษๆ เท่านั้น ในที่นี้จะขอกล่าวเฉพาะการเสื่อมคุณลักษณะของน้ำมันหล่อลื่นชนิดน้ำมันแร่เท่านั้น
น้ำมันหล่อลื่นแต่ละชนิดได้ถูกผลิตขึ้นมาเพื่อให้มีคุณค่าและคุณลักษณะเหมาะสมสำหรับงานหล่อลื่นแต่ละประเภท โดยการนำเอาน้ำมันพื้นฐานที่มีความหนืดพอเหมาะมาชำระล้างคุณภาพด้วยการเติมสารเคมีเพิ่มคุณค่า เพื่อให้คุณลักษณะพิเศษตามความต้องการ เช่น คุณค่าในการชะล้างป้องกันฟอง หรือรับแรงกด เป็นต้น เมื่อถูกใช้งานคุณค่ากับคุณลักษณะของน้ำมันหล่อลื่นต้องสูญเสียหรือเสื่อมถอยลงไปเรื่อยๆ จนในที่สุดไม่อยู่ในสภาพที่เหมาะสมกับการใช้งานอีกต่อไป ประเภทการเสื่อมคุณภาพของน้ำมันหล่อลื่นสามารถจำแนกออกได้เป็น 3 ลักษณะใหญ่ๆ คือ
- การด้อยคุณภาพของตัวเนื้อน้ำมันที่อุบัติขึ้นจากปฏิกิริยาอ็อคซิเดชั่น
- สารเพิ่มคุณลักษณะในน้ำมันถูกใช้หมดไป หรือด้อยคุณภาพไป
- มีสิ่งกระมอมกระแมมหรือสารอื่นจากภายนอกเข้าไปปะปน